Op dinsdagavond 16 juli was Ell aan de beurt voor een bezoek aan Gluren bij de buren.
De afgelopen weken hebben we de diverse objecten voorbij laten komen op onze website.

Te mooie verhalen en gebeurtenissen uit Ell waarbij het jammer zou zijn om deze door de tijd te vergeten.
Vandaag delen we object 7, De Heilige Antonius Abt kerk.
Verteller: Jan Schroën.

Jan Schroën

In 1468 kregen de inwoners van Ell de goedkeuring van de paus om een kapel in te wijden. Reden: de reis naar Thorn/Ittervoort was vooral met slecht weer niet te doen. De bedienaren in die tijd waren kapelaans of rectoren uit Thorn uiteraard was er was ook goedkeuring van de bisschop van Luik nodig. Maar daar was het letterlijk oorlog tussen families die de prins-bisschop wilden leveren.

Jan van Horne (uit Weert) geeft uiteindelijk in 1499 toestemming om de kapel in te wijden. Rond 1823 is de kapel uitgebreid tot een kerkje. Dopen en huwelijken hebben tot 1782 in principe plaatsgevonden in Thorn of Ittervoort.

In 1912 wordt gestart met de bouw van een nieuwe kerk. Deze wordt bijna helemaal zelf betaald door de boeren. Zij sponsoren ook interieurelementen zoals communiebanken, en stenen beelden

Kerkinterieurca1935 kopie

De gebrandschilderde ramen van het priesterkoor komen uit het atelier van de gebr. Den Rooijen in Roermond en ze zijn in 2018 gerestaureerd. V.l.n.r. Boodschap van de Engel, Geboorte, Laatste Avondmaal, Verrijzenis en sleuteloverdracht aan Petrus.

Communiebanken uit 1912. Oscar Stienon Roermond. Gesponsord door parochianen. Ze zijn na het concilie aan de kant gezet.
Kruis is missiekruis: originele kruis van atelier Thissen in Roermond was gesponsord maar is meegegeven aan de missie Ghana. Voor het transport is het kapot gezaagd. Enkele jaren later heeft de betrokken priester de toog aan de wilgen gehangen en is getrouwd. Van het kruis is nooit meer iets vernomen.
De eikenhouten preekstoel uit 1881 is volgens boze tongen in de kachel beland van de toenmalige tuinman van de pastoor.

HDR-5712-Heilige-Antoni

Speciaal en het kostbaarste beeld is de St Anna te Drieën. Het wordt door kenners van het bisdom gedateerd rond 1500. De maker is onbekend. Het zou van de meester van Ool zijn of van een Brabantse houtsnijder. Het beeld zit vast aan de muur.

De 14 taferelen van de Kruisweg komen uit atelier Windhausen in Roermond.
De stenen beelden boven zijn uit atelier Thissen in Roermond.

H. Antonius Abt gesponsord door de leden van de stoomcentrifuge;
H. Barbara gesponsord door Joannes Hubertus Pleunis;
H. Aloysius gesponsord door onbekende gever (wilde anoniem blijven);
H. Antonius van Padua (met kind) gesponsord door families Brouwers-Van Lier en Kranen-Koolen (Hennis);
H. Elisabeth gesponsord door onbekende gever (wilde anoniem blijven);
H. Hubertus gesponsord door familie Koolen van Krane;

Roosvenster in de achtergevel verbeeldt de Boodschap van de engel aan Maria en is een ontwerp van priester-schilder Jean Adams, pastoor van de Fuus.
Houten beelden staan al op inventarislijst van 1823 en dateren uit de eerste helft 16de eeuw.
2x Antonius Abt, H. Hieronymus, H. Jacobus, H. Lucia, H. Paulus, H. Petrus, H. Sebastianus. H. Hart, Onze Lieve Vrouw en Sint Jozef zijn weer in kleur hersteld.

Wandbeschildering
In 1964 is alle muurschilderwerk weggewerkt onder een tex laag door schilder Harrie Maessen die dit met grote tegenzin heeft gedaan. Conciliebesluit 1963 en in Ell liepen ze voorop…. Zo’n 20 jaar geleden ontstond er een brandje bij de kaarsen. Daardoor is een stukje tex afgebladderd.

Er is overwogen om de laag te verwijderen, maar het risico op beschadiging van de onderliggende figuren was te groot.

De kerktoren is op 23-09-1944 door de Duisters neergehaald en viel gelukkig niet op het middenschip.

De missen werden toen gelezen bij een boerderij in Ell en later in Haler. Na de oorlog ook in de Ellonazaal (met begeleiding harmonium). Toch werden er snel weer diensten in de gehavende kerk gedaan en in 1953 was de herbouwde toren klaar inclusief de vergroting onder het oksaal en een nieuw orgel van Vermeulen in Weert.

Kerk-zonder-toren
HDR-5786-Heilige-Antonius-Abt-Ell

Doopkapel ramen van Gard van Wegberg uit Weert die jarenlang bij de Fuus inwoonde bij priester-schilder Jean Adams.

De doopvont dateert nog uit 1823.
Materiaal: steen uit Namen.